Son yılların en çok konuşulan, tartışılan konulardan biri obezite veya diğer adıyla şişmanlık . İster çocuk ister yetişkin olsun kilo, sorun olmaya başladı . En önemli sebeplerden biri yanlış beslenme alışkanlıklarının kazanılmış olması. Bunun yanında hareketsizlik ve genetik faktörler de rol almaktadır.
Bugün artık gazetelerde, dergilerde, internette çok çeşitli diyet alternatiflerine ulaşmak son derece kolay. Ancak uygun olan diyet yapılmadıkça sonuç vermeyeceğinden sadece bir girişim olarak kalacaktır. Etrafımızda duyduğumuz başarısız diyetlerin sebeplerinden biri diyetin kişiye özel olmamasıdır.
Diyet tedavisine başlamadan önce bir hekim kontrolünden geçmek önemlidir . Genel değerlendirme ve kan testlerinden sonra hekim gerekirse uygun tedaviye başlar. Diyet Uzmanı da , kilonun yanında farklı bir sağlık sorunu varsa diyet tedavisini ona göre düzenler.
Diyetin en önemli koşullarından biri hazırlanacak diyetin yetişkin veya çocuğun yaşına , boyuna , kilosuna , yaşam şekli ve beslenme alışkanlıklarına uygun olmasıdır. Aksi halde diyetin hayata geçmesi zorlaşır . Keyif alınan yemek alışkanlıkları göz önünde bulundurulur. Sınırlı da olsa bunlara diyette yer verilmelidir yoksa diyet, uygulayan kişiyi mutsuz edebilir.
Doğru beslenme alışkanlıkları diyet döneminde kazanılmaya çalışılmalıdır ki diyet bittikten sonra hem kilo korunabilsin hem de sağlık adına yatırım yapılmış olsun.
Genel beslenme alışkanlıklarımıza baktığımızda iki önemli eksik ortaya çıkmakta. İlki ara öğünlerimizin yetersizliği ikincisi ise su tüketmemek. Günlük koşturma içersinde öğünlerin arasında genelde yiyecek tüketilmez veya tüketilen yiyecekler olması gereken yiyecekler değildir. Bisküvi , çikolata gibi atıştırmalıklar ara öğünler için tercih edilir ancak enerjileri ve içerikleri sebebiyle ihtiyaç karşılamadıkları gibi kilo alımını da kolaylaştırırlar. Bunların yerine taze meyveleri ve meyve sularını koymak gerekir. Vitamin mineral deposu olmalarının yanında düşük kalorili ve besleyicidirler. İçecek seçimlerimiz ise genelde kafeinli. Çay ve kahve günlük alışkanlıklarımızın önemli bir parçası. Oysa günde iki fincandan fazlası başta kalp sağlığımız olmak üzere tehdit edici olabilir . ayrıca susama ihtiyacını ortadan kaldırdıkları için gerekli su ihtiyacı karşılanmaz. Her bireyin günlük aldığı her 1 kalori için bir 1 ml. suya ihtiyacı vardır. Mesela günlük 1850 kaloriye ihtiyaç duyan bireyin yaklaşık 1850 ml kadar su tüketmesi gerekir.
Diğer önemli bir konu öğünlerin içeriğidir. Öğünlerde yenilen yemekte öncelik her zaman açlık ve göz zevkindedir. Bunlardan daha önemli olan ise içeriğidir. Her öğünün yeterli vitamin-mineral ve protein-karbonhidrat-yağ dengesinin sağlanması gerekir. Bu nedenle sebzeleri , eti , süt-yoğurt ürünlerini ve tahılları bir öğünde bir arada bulundurmak gerekir. Bu besin gurupları bir arada bulunduğunda miktar ayarlamasını da yapmak kolay olacaktır. Örneğin 1 kase çorba , 1 porsiyon ızgara et , salata ve ayrandan oluşan bir mönü yeterli ve dengelidir . Başka bir örnek verecek olursak 1 tabak etli sebze yemeği , ½ tabak pilav veya makarna , 1 kase yoğurt dengeli bir mönüdür. Bu besin guruplarını bir arada kullanarak mönü çeşitlilikleri oluşturulabilir.
Zayıflama diyeti dendiğinde sağlıklı mönülerde miktar ayarlaması yapılır. Bu miktarlar kişilere göre farklılık gösterir. Ara öğünler eklenir , düzenli su tüketimi ilave edilir. Zayıflama diyetlerinin hayata geçmesi ,uygulanması biraz zaman alır . Var olan tüm alışkanlıkların değişmesi zordur . Bu nedenle zayıflama diyetlerinin başlangıcında bir geçiş süreci yaşanır , olması da doğaldır. Genelde diyet tam uyulmadığı için kişi huzursuz olur veya diyeti bırakır yada daha sıkı uygulayarak telafi etmeye çalışır. İkisi de yanlıştır. Böyle zamanlarda birlikte çalışılan diyetisyenle irtibata geçilmeli ve yeniden düzenlemeler yapılmalıdır . Tam uygulanabilir şekle gelene kadar buna devam edilebilir.
Uygulanacak diyetin süresi kişinin sahip olduğu kilo ve hedeflenen kiloya göre değişkenlik gösterir . Verilen kilonun yağ olması gerektiği düşünülürse ayda 2-4 kilo verilebilir. Daha hızlı kilo kayıplarında vücuttan su ve kas kaybı gerçekleşeceğinden bunu gerçek kilo kaybı olarak değerlendirmek yanlış olacaktır. Düzenli ölçümler yapıldığında verilen kilonun ne kadarının yağ olduğu değerlendirilir ve yeni diyet ona göre düzenlenir.
Zayıflama diyetleri sık sık uygulanıp bırakılacak bir tedavi şekli olmamalıdır . Gerekirse uzun vadede yapılmalı ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları kalıcı hale gelmelidir. Aksi halde sık sık diyet yapılıp bırakıldığında sağlığımızı bile kaybedebiliriz.
Sağlıklı Günler dileklerimle…